Donderdag 26 april 2018 organiseerde de Cluster Eco-construction een bustour in Groot-Brussel, in het kader van het Europees project Interreg REC2. Deze dag was volledig gewijd aan het bezoek van 4 bedrijven uit de bouwsector die de circulaire economie hoog in het vaandel dragen. Elk bedrijf stelde unieke en innovatieve projecten voor ’over onderwerpen zoals ontmanteling, eco–design en hergebruik.
Tijdens de eerste halte van de Brusselse bustour ontdekten we het werk van studenten, toekomstige ondernemers in de bouw, in de lokalen van de EFP. Dit is een centrum voor alternerende opleidingen dat aan sommige van zijn cursisten de deelname aan een pilootproject aanbiedt. Bric is de naam van het pedagogisch project dat het ontwerp van gebouwen bevordert door materialen te optimaliseren in het kader van de circulaire economie. Alle toegepaste materialen zijn hergebruikt (met uitzondering van de ingeblazen cellulose voor het isoleren van het gebouw). De materialen zijn afkomstig van leveranciers van ecologische grondstoffen die ze bijvoorbeeld recupereren uit stortkokers en overschotten van Brusselse werven.
Naast het oorspronkelijke constructieve modulaire systeem datop micropalen werd gebouwd, is het de veranderende aard van het gebouw dat ons opviel. Caroline Morizur, de projectverantwoordelijke, legt uit: “Het leerjaar wordt opgedeeld in 3 fasen. Wij besteden 4 maanden van onze activiteiten aan de bouw en de uitvoering van de module, 4 maanden aan het gebruik ervan in het kader van vergaderingen, workshops, lessen en conferenties. Voor het einde van het jaar resten ons nog 2 maanden om te leren hoe men moet demonteren zodat men, voor de projecten Bric 2 en 3, de materialen kan recupereren.” Vanaf het einde van de eerste cyclus worden de materialen hergebruikt om tot een andere, complexere module te komen. Die ingreep bestaat uit het omvormen van de basis van de eerste module tot een nieuwe module die nieuwe vaardigheden en technieken integreert, en die gebouwd is met hergebruikte materialen.
Het uiteindelijke doel van dit project is de toekomstige Brusselse werknemers kennis te laten maken met de nieuwste technieken op het gebied van circulaire economie.
Op het einde van de ochtend werd een tweede maal haltgehouden voor het bezoek aan het magazijn en de kantoren van Rotor DC.
Rotor DC is een autonome entiteit die deel uitmaakt van de groep Rotor die zich richt op het ontmantelen en herverkopen van architecturale materialen afkomstig uit gebouwen bestemd voor de sloop. Tijdens het slopen worden (bijna) geen materialen gerecupereerd omdat ze beschouwd worden als afval. Deze materialen vormen nochtans een echte bron die men “een nieuw leven” kan geven. In de praktijk kiest het deconstructieteam van Rotor DC vooraf de werven uit in functie van de mogelijke herwaardering en herverkoop van de materialen die er te vinden zijn.
Rotor DC houdt een inventaris bij die automatisch bijgewerkt wordt, in functie van de in- en uitstroom van materialen. Dankzij een internetplatform kunnen architecten en bouwmeesters, maar ook particulieren, materialen vinden die ze voor hun projecten nodig hebben.
Het derde modelbedrijf dat tijdens de bustour werd voorgesteld is BC Architects & Studies, het bedrijf van Ken de Comman. “Het betreft een project dat we drie zomers lang in Afrika uitgevoerd hebben. Het doel was de bouw van een school, een boekhandel en een ander gebouw, gebruik makend van bronnen dichtbij het dorp. We hebben bijvoorbeeld aarde gebruikt die afkomstig was van de site voor het vervaardigen van de bakstenen waarmee we de muren van de gebouwen hebben opgetrokken.”, legt Ken de Comman uit.
Terug in België, wil Ken de opgedane kennis benutten. In Brussel is grond afkomstig van graafwerkzaamheden het onderwerp van discussie, dus zijn jonge Brusselaars de uitdaging aangegaan om met het project “Terre de Bruxelles” deze opgegraven grond afkomstig van Brusselse werven, die vaak wordt getransporteerd of doorgesluisd naar de buurlanden, te gebruiken als hulpbron bij het creëren van nieuwe bouwmaterialen. Net zoals in Afrika, creëerden Ken de Comman en zijn team van BC Materials drie soorten producten uit de Brusselse aarde: de Brikettes (bakstenen van onbewerkte aarde), de Brusseleir (gecoat met klei) en de Kastar (aangestampte aarde).
Voor de laatste halte van onze bustour zijn we uitgestapt bij Greenbiz: een incubator van duurzame projecten, waar Olivier Breda één van de oprichters van het Tomato Chili-project is. Dit project omvat een serre die 100% moduleerbaar, demonteerbaar en herbruikbaar is.
De werkplaatsen zijn ingericht naast een omvangrijke werf, waardoor ze momenteel gebruik kunnen maken van afvalhout dat rechtstreeks van de werf komt.
De Tomato Chili-serre werd gebouwd op basis van hergebruikte materialen, en integreert het concept van de circulaire én functionele economie omdat ze verhuurd wordt voor een periode van 3 jaar. Olivier Breda legt uit: “Wij bieden onze klanten een onderhoudsservice voor de volledige verhuurperiode. De service wordt ook vooraf aangeboden voor het opzetten en bouwen, aangepast aan uw locatie. Als enige bijdrage wordt van u een extra zetje gevraagd tijdens de installatie. Tijdens het gebruik kan u altijd een beroep doen op de onderhoudsservice of raad vragen zodat het gebruik zo optimaal mogelijk is.”
In tegenstelling tot een serre uit aluminium, is het niet nodig u naar het recyclagepark te begeven als u hem niet meer nodig hebt. Tomato Chili komt dan langs om de serre te demonteren en deze opnieuw te installeren bij een andere particulier.
