Met de kennis uit de vorige workshops gingen deelnemers in de derde workshop zelf aan de slag. Eerst ging iedereen op ontdekking in een kaartdek met circulaire materialen en bouwsystemen en goede voorbeelden van bouwen volgens de principes van de circulaire economie. Op basis van de inspiratie gehaald uit de kaartjes, pikte elke deelnemer een bruikbaar circulair idee voor zijn/haar bedrijf om verder uit te werken aan de hand van een circulair businessmodel canvas. We dachten in duo’s en in groep na over wat een geschikt klantsegment is, over hoe je je klant kan overtuigen om voor jouw circulair aanbod te kiezen, over hoe je inkomsten kan genereren met je circulair product, over welke nieuwe activiteiten je moet opzetten en welke bedrijfsmiddelen (machines, infrastructuur, mensen...) je nodig hebt om je circulaire oplossing te kunnen aanbieden aan de klant.
Belangrijkste take aways
Alle deelnemers zagen mogelijkheden om op korte termijn één of een aantal laagdrempelige maar zichtbare circulaire oplossingen toe te passen: het ging bijvoorbeeld over het aankopen van circulaire werfschoenen, het opzetten van een samenwerking met een maatwerkbedrijf voor betere gescheiden inzameling op de werf, het introduceren van het Val-I-Pac clean site systeem of het uitwisselen van materiaaloverschotten op een platform als Werflink.
Ook het uitproberen van een aantal nieuwe modulaire bouwsystemen of circulaire materialen werd als haalbaar geacht, zolang ze geen al te zware impact hebben op het ontwerp en vergelijkbaar zijn qua prijs met de ‘klassieke’ aanpak. Zo ging het onder andere over bakstenen die je aan elkaar klikt in plaats van aan de slag te gaan met mortel of lijm, over herbruikbare interieurwanden, over bakstenen op basis van CO2 of uitgegraven grond en over een plantaardige dakbedekking ter vervanging van bitumen.
Het viel het op dat aannemers weliswaar circulaire oplossingen kunnen naar voren schuiven, maar in sterke mate afhankelijk zijn van enerzijds de bouwheer en anderzijds de architect en hun openheid dan wel weerstand hiervoor. Het aspect van prijs werd meerdere malen aangehaald. Als de circulaire oplossing duurder is, dan wordt het een moeilijk verhaal. Tijdens de masterclass werd duidelijk dat het hierbij goed is van verder te kijken dan enkel de aankoopprijs. Zo zijn er verschillende circulaire bouwsystemen die duurder zijn in aankoop, maar sneller kunnen geplaatst worden, waardoor op arbeidskosten kan bespaard worden, en een restwaarde hebben die mee in rekening kan genomen worden.
Tot slot worden overheden als belangrijke spelers beschouwd in het versnellen van circulair bouwen. Via hun aanbestedingen – voor nieuwbouwprojecten of renovaties – kunnen zij tonen dat het werkt en een boost geven aan circulaire bouwoplossingen. Om circulair bouwen van de grond te krijgen, is er aanbod en vraag nodig. Circulaire innovaties ontwikkelen en aanbieden, volstaat niet. Je hebt ook aankopers nodig die deze innovaties waarderen en willen aankopen.
